dlatego się burzą morze i giełda
jesteś za morzem jesteś
po drugiej stronie
i tamto słońce inaczej cię zmienia
i giełda największa z rzek
wylewa dla ciebie jasny prąd i powiew
dla ciebie żyzne są ziemie
pod twoją obronę uciekają się
dzieci tego świata moja mała au pair
pracuję nocą

i pada plaga jakbym pluł ogniem
i płonie zboże i sypie się
sól na podłogę i rtęć
płynie drogą pracuję nocą
(dlatego znikają hałdy) i dym się roznosi
i piekło
wychodzi z objęć

spróchniałe są granice i burzą się
morze i giełda
przeze mnie
grad i zaćmienie

urzędy płoną
od podań i nocą piszę
i nocą roznoszę ulotki życiorysy swoje rozlepiam
i zdjęcia ale nie jestem poszukiwany
i wszyscy mnie znają i zdjęcia
i mój życiorys
podają sobie chociaż nie jestem
poszukiwany

chciałbym zbudować dom
albo przepłynąć morze

wyjdę nocą z pochodnią
pracował będę nauczał o tobie
pod twoją obronę uciekamy się
racz nie gardzić

chciałbym zbudować dom
nad samym morzem
zbuduję stos.

Studium Pawła Sarny ma charakter pionierski, jest bodaj pierwszą rozprawą podejmującą ten temat w polonistyce akademickiej, o czym świadczy to choćby, że literaturę przedmiotu tworzą przede wszystkim teksty krytyków, publikowane po ogłoszeniu kolejnych książek Bieńkowskiego, tak recenzje, jak prace o charakterze bardziej ogólnym. Jest to pierwsza poświęcona mu rozprawa historycznoliteracka. W takich sytuacjach owo bycie pierwszym to przywilej dany autorowi, ale równocześnie - utrudnienie. Przywilej, bo badacz może się czuć mniej skrepowany tym, co stwierdzili poprzednicy, ale też komplikacja, bo jest niewiele punktów oparcia i odniesienia. Owa pionierskość zdecydowała o charakterze omawianej pracy. Wyraża się to w tym, że tak zwaną literaturę przedmiotu tworzą przede wszystkim publikacje krytycznoliterackie. Autor obficie się do nich odwołuje, czyni to w sposób interesujący, są one dla niego z jednej strony właśnie ową literaturą przedmiotu, z drugiej zaś - świadectwem tego, jak poezję odbierano, jak ją czytano, w jakich kategoriach ją ujmowano. Trzeba przyznać, że Bieńkowski zaniedbywany przez historyków literatury, przez krytyków został w swoim czasie dostrzeżony i doceniony, a obydwa jego zbiory poetyckie stały się wydarzeniami literackimi. Z krytyków generacji 1910 zajęli się tą twórczością dwaj najwybitniejsi: Kazimierz Wyka i Artur Sandauer; krytycy należący do pokolenia młodszego, ci, którzy działalność rozpoczęli w drugiej połowie lat pięćdziesiątych, również poddawali analizie twórczość Bieńkowskiego. Byli wśród nich najwybitniejsi: Jerzy Kwiatkowski, Jan Józef Lipski, Janusz Sławiński. To właśnie rozprawy tej piątki omawia Autor szeroko i kompetentnie z nich korzysta. Sposoby, w jakie ci wybitni krytycy utwory Bieńkowskiego czytali, to także przyczynek do... więcej >>